Trong giai đoạn Việt Nam hội nhập toàn diện với trọng tâm là hội nhập kinh tế quốc tế, việc ứng dụng khoa học công nghệ là yếu tố quyết định và tiên quyết đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, là động lực của quá trình công nghiệp hòa, hiện đại hóa đất nước. Ứng dụng khoa học công nghệ thiết bị tiên tiến góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tạo ra nhiều sản phẩm mới cung ứng thị trường và tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Dây chuyền đóng gói bao tay cao su tự động tại Công ty TNHH Nam Long được hỗ trợ từ  kinh phí KC địa phương  năm 2017

Hiện nay thực trạng chung của cơ sở công nghiệp nông thôn (CSCNNT) trên địa bàn tỉnh Đồng Nai là đa phần có quy mô nhỏ, năng lực công nghệ hạn chế nên ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng cạnh tranh trên thị trường. Trong xu hướng hội nhập sâu rộng hiện nay, đổi mới công nghệ trong sản xuất, kinh doanh là tạo lợi thế cạnh tranh mạnh nhất. Chính vì vậy, để phát triển ổn định các CSCNNT cần phải chủ động đầu tư nâng cao năng lực công nghệ và việc cần làm trước tiên là cải tiến, đổi mới trang thiết bị hiện có.
Triển khai chương trình khuyến công giai đoạn 2016 -2020, nội dung hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến cho CSCNNT được chú trọng và ưu tiên khuyến khích nhằm mục đích nâng cao năng lực công nghệ cho CSCNNT thông qua việc đổi mới, thay thế một phần chính hay toàn bộ công nghệ đang sử dụng bằng một công nghệ khác tiên tiến hơn, hiệu quả hơn. Hoạt động này trước hết phải xuất phát từ CSCNNT, do CSCNNT chủ động thực hiện. Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần kinh phí thực hiện, còn lại là vốn đối ứng của CSCNNT. Lý do cơ bản nhất đỏi hỏi Nhà nước phải hỗ trợ cho việc đổi mới công nghệ là để tạo động cơ cho CSCNNT, hạn chế những rủi ro đầu tư trong quá trình đổi mới công nghệ của CSCNNT. Việc khuyến khích đổi mới công nghệ trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp nông thôn dựa trên tình hình thực tế của CSCNNT và yêu cầu của phát triển công nghệ trên địa bàn Tỉnh.
Máy móc thiết bị tiên tiến được hỗ trợ ứng dụng là máy móc thiết bị mới, nâng cao được năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sử dụng nguyên liệu, nhiên liệu hoặc giảm thiểu ô nhiễm môi trường hoặc tạo ra sản phẩm mới so với máy móc thiết bị cơ sở sản xuất đang sử dụng. Tính khả thi của các đề án được xem xét dựa trên các tiêu chí cơ bản làm căn cứ xác định tính tiên tiến của thiết bị gồm: Cường độ vốn thiết bị, công nghệ; Mức độ đổi mới thiết bị, công nghệ; Xuất xứ thiết bị, công nghệ; Mức độ tự động hóa; Mức độ đồng bộ của thiết bị, công nghệ; Tỷ lệ chi phí năng lượng sản xuất; Tỷ lệ chi phí nguyên vật liệu sản xuất; Chất lượng sản phẩm; Trình độ lao động; Năng suất lao động.
 

Khảo sát hỗ trợ UDTB tiên tiến trong sản xuất chế biến thực phẩm tại Hộ kinh doanh Toàn Dương – Thống Nhất

Kết quả đạt được đối với nội dung trên trong giai đoạn 2016-2020 là đã thực hiện hỗ trợ 01 CSCNNT xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất gạch không nung, hỗ trợ 33 cơ sở CNNT ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp ngành cơ khí, chế biến nông-lâm sản, thực phẩm, dệt sợi, thủ công mỹ nghệ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Đây là một trong những nội dung hoạt động khuyến công chủ yếu của tỉnh Đồng Nai, hàng năm kinh phí thực hiện chiếm 30% tổng kinh phí khuyến công địa phương được UBND tỉnh giao. Quá trình triển khai hiệu quả từ bước khảo sát xây dựng đề án đến thẩm định, phê duyệt đề án. Máy móc thiết bị tiên tiến được ứng dụng vào sản xuất được điều khiển tự động, thay thế lao động thủ công, giảm độc hại cho người lao động, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm hao hụt nguyên liệu so với làm thủ công. Qua đó giúp đơn vị thụ hưởng có khả năng đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng và các đơn hàng yêu cầu cung cấp số lượng lớn mà các phương pháp thủ công trước đây không đáp ứng được. Chính vì thế việc hỗ trợ sau đầu tư này từ chương trình khuyến công thực sự đem lại hiệu quả thiết thực cho CSCNNT, góp phần giúp các CSCNNT phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh. 
Công tác triển khai thực hiện các đề án hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến của chương trình khuyến công có thể đánh giá rất hiệu quả do quá trình triển khai gặp thuận lợi: Chủ trương và một số chính sách của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn đã tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia tích cực vào phát triển công nghiệp nông thôn; Một số doanh nghiệp đã chủ động đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ theo hướng hiện đại nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm CNNT trên thị trường trong và ngoài nước.
Bên cạnh có một số vấn đề khó khăn như: Máy móc, thiết bị của một số CSCNNT có công nghệ trung bình, dưới trung bình nhưng nhiều CSCNNT năng lực tài chính hạn chế nên chưa có khả năng đầu tư cải tiến, đổi mới công nghệ. Vì để được thụ hưởng được chính sách khuyến công này thì CSCNNT cần phải có vốn đối ứng; Mặt khác rủi ro trong quá trình hoạt động sản xuất không thể lường trước cộng với năng lực tài chính hạn chế nên một số CSCNNT đã nhận hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến nhưng chỉ hoạt động được vài năm sau phải ngưng hoạt động, chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh ngành chế biến hạt điều; Đa số  CSCNNT quy mô nhỏ nên còn hạn chế về mặt nhận thức về quản lý, điều kiện sản xuất, điều kiện đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, điều kiện môi trường, phòng cháy chữa cháy; điều kiện đăng ký thương hiệu sản phẩm, khâu sản xuất còn mang tính thủ công...nên chưa thể tiếp cận chính sách này.
Giai đoạn 2021-2025, công tác hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến cho CSCNNT tiếp tục là nội dung trọng tâm của hoạt động khuyến công Đồng Nai. Dự kiến hỗ trợ xây dựng 02 mô hình trình diễn kỹ thuật; Hỗ  trợ 47 cơ sở CNNT ứng dụng máy móc thiết bị  tiên tiến.
Để triển khai thực hiện hiệu quả công tác này Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp sẽ tập trung triển khai các giải pháp:
- Tổ chức khảo sát năng lực công nghệ của CSCNNT thuộc nhóm ngành ưu tiên và tư vấn ứng dụng máy móc thiết bị tiến tiến trước khi xây dựng đề án khuyến công để khuyến khích đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, công nghệ tiên tiến nhằm tăng tỷ lệ sản phẩm chế biến sâu có giá trị gia tăng cao phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng trong nước đáp ứng mục tiêu phát triển công nghiệp – tiêu thủ công nghiệp trên địa bàn. 
- Khuyến khích các doanh nghiệp thông qua liên doanh, liên kết thực hiện chuyển giao công nghệ tiên tiến vào sản xuất công nghiệp nông thôn. Khuyến khích sử dụng thiết bị chế tạo trong nước tương đương chất lượng thiết bị nhập khẩu.
- Hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý đối với các CSCNNT nhằm giúp CSCNNT tiếp cận và nâng cao nhận thức, kiến thức trong công tác quản lý, điều hành sản xuất nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất, chất lượng ở các nhà máy theo hướng hiện đại, đảm bảo các điều kiện hoạt động sản xuất phù hợp với hội nhập kinh tế thế giới./.