Phát triển nghề
Người Họa Sĩ Nặng Tình Với Gốm Biên Hòa Xưa
 
Ra đời và gắn liền với cuộc sống đầy biến động của các cư dân vùng đất Trấn Biên từ cuối thế kỷ 17, dòng gốm Biên Hòa xưa là một dòng gốm rất riêng không lẫn với bất kỳ dòng gốm nào của Việt Nam và thế giới. Có người bảo đây là dòng gốm được lai tạo từ nhiều cội nguồn mang phong cách chế tác khác nhau và định hình từ cuộc giao lưu văn hóa nghệ thuật Đông Tây. Bắt đầu thế kỳ 20, có thể nói đây là thời cực thịnh dòng gốm này đã làm say mê giới thưởng ngoạn khắp Âu Á cho thấy sự khác biệt về văn hóa không còn là rào cản trước một sắc gốm trông quen mà lạ, lạ mà quen…Nhờ kết hợp hài hòa giữa Đông và Tây, giữa cũ và mới, kết hợp tinh hoa truyền thống và hiện đại, phù hợp với thị hiếu và tiêu dùng của các nước khác nhau trên thế giới. Sản phẩm gốm Biên Hòa rất đa dạng về chất liệu, hình dáng, quy cách, màu sắc, họa tiết điển hình như: Đôn voi, tượng hình chim thú, trống đồng giả cổ, đỉnh hương, bình hoa, chậu kiểng….
 


Trong giai đoạn hiện nay, do đã trãi qua nhiều biến động chung của nền kinh tế thị trường, những cuộc khủng hoảng, lạm phát, rồi gia nhập kinh tế quốc tế… và theo chủ trương quy hoạch cụm gốm sứ sản xuất tập trung, di dời các cơ sở sản xuất gốm ra khỏi khu vực khu dân cư kéo dài nhiều năm,  làm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành gốm Biên Hòa, xuất khẩu suy giảm, nhiều hợp tác xã giải thể, những tác phẩm gốm tinh tế giàu sức sáng tạo, công phu và kỹ lưỡng ngày một ít dần, thay vào đấy là gốm làm theo đơn đặt hàng, giá thành rẻ. Những mặt hàng gốm mỹ thuật dần không được chú trọng.
Là người đam mê với nghề gốm, anh Hoàng Ngọc Hiến, sinh năm 1981, sống tại phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa, là hội viên Ban Mỹ thuật Hội Văn học - nghệ thuật Đồng Nai. Vốn được thừa kế kỹ thuật làm gốm từ những người Thầy trong Trường Cao đẳng Mỹ thuật Trang trí  Đồng Nai, cùng với sự chịu khó mày mò, sáng tạo nghệ thuật, anh Hiến tạo ra nhiều tác phẩm gốm có giá trị về mặt kỹ thuật lẫn mỹ thuật. Sản phẩm gốm được thiết kế mẩu mã rất độc đáo, được nhiều khách hàng, đặc biệt là khách sưu tầm gốm xưa khen ngợi và đặt vấn đề hợp tác ngày càng nhiều. Hiện tại, ngoài sáng tác mỹ thuật anh Hiến là một trong những họa sĩ trẻ có ý thức và dồn nhiều tâm huyết dòng gốm xưa với mong muốn phục hồi dòng gốm cổ Biên Hòa trước kia. Anh là một trong những người trẻ với ý thức bảo tồn, phát huy những giá trị truyền thống, thổi hồn cho gốm.
Với lòng say mê công việc, Hoàng Ngọc Hiến đang ngày đêm cần mẫn tạo ra những bức tượng, phù điêu cổ bằng gỗ, đá được phục dựng lại trên chất liệu gốm. Đam mê, nhiệt huyết với nghề giúp anh Hiến đưa ra nhiều ý tưởng, sáng tạo trong việc thiết kế mẫu mã. Anh đã khoác chiếc áo đương đại lên gốm truyền thống. Qua các tác phẩm sắp đặt với gốm, người xem có thể nghe thấy cuộc đối thoại giữa truyền thống và hiện đại. Sản phẩm gốm của anh Hiến từng tham gia nhiều cuộc thi, nhiều triển lãm mỹ thuật trong, ngoài tỉnh và đã nhiều lần đoạt giải thưởng. Các tác phẩm tiêu biểu như: Ánh trăng (giải 3, cuộc thi Thiết kế quà tặng du lịch; Cồng chiêng Tây nguyên (giải nhất cuộc thi Thiết kế kiểu dáng hàng thủ công mỹ nghệ Đồng Nai, 2007); Đèn gốm (giải nhì cuộc thi Sáng tạo sản phẩm thủ công mỹ nghệ tỉnh năm 2008); Kết bạn (giải ba, cuộc thi Sáng tạo sản phẩm thủ công mỹ nghệ tỉnh năm 2014); Những cây bàng vuông vững vàng trước gió (giải nhất Triển lãm mỹ thuật Đồng Nai 2015)… Bên cạnh đó, anh còn tham gia nhiều triển lãm mỹ thuật ngoài tỉnh như ở TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Long An. Anh là tấm gương điển hình được nhiều sinh viên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai ngưỡng mộ xin theo học việc cũng như thực tập. Anh nhiệt tình chỉ dạy, truyền kiến thức, kinh nghiệm cho các em rất tận tình, tâm niệm của anh là dạy sinh viên làm gốm không chỉ tạo cho họ cơ hội học tập mà còn là cách phát triển bền vững nghề gốm, bảo tồn nghề làm gốm đang dần mai một. Anh cho rằng: “Gốm không chỉ là chất liệu để tạo ra các vật dụng hằng ngày. Đối với các nghệ sĩ, gốm còn là nguồn cảm hứng bất tận cho những sáng tạo nghệ thuật. Chất liệu gốm từ lâu đã quen thuộc với mọi người, song qua bàn tay người nghệ sĩ, các mạch nguồn văn hóa sẽ được nối kết với nhau một cách trọn vẹn; Làm gốm ngoài sự hiểu biết về mỹ thuật còn đòi hỏi người thợ phải tỉ mỉ, kiên trì, óc sáng tạo và đặc biệt phải đam mê.

Đam mê chính là động lực giúp Anh vượt qua mọi khó khăn để sống trọn vẹn với nghệ thuật. Khi sáng tác, Anh không theo đuổi đề tài cụ thể nào mà chủ yếu dựa vào thực tế và cảm hứng. Hiện tại, ngoài sáng tác mỹ thuật Anh vẫn làm các đơn hàng phục hồi đồ gốm cổ Biên Hòa tại các đình, chùa. Là thành viên của Hội Văn học - nghệ thuật Đồng Nai, Anh được Hội tạo mọi điều kiện thuận lợi để cùng các nghệ sĩ có thời gian được giao lưu, gặp gỡ học hỏi lẫn nhau. Đó chính là động lực giúp Anh tiến xa hơn trên con đường nghệ thuật của mình.
Đến thăm xưởng của Anh Hiến, chúng tôi được chiêm ngưỡng gốm Biên Hòa đủ các hình dáng, họa tiết khác nhau và đều là sản phẩm “độc” có một không hai mà anh kỳ công tạo nên. Bằng tài năng và đôi bàn tay vàng, Anh Hiến đã và đang góp phần không nhỏ tạo nên những tác phẩm độc đáo, tinh xảo, có sức sống trong mỹ thuật gốm Đồng Nai nói chung và mỹ thuật gốm Việt Nam nói riêng.

Chung nhan Tin Nhiem Mang
Zalo
news_detail-news