Với quy mô nhỏ, siêu nhỏ là chủ yếu (hộ kinh doanh chiếm >85%), cơ sở công nghiệp nông thôn (CSCNNT) nói chung và CSCNNT trên địa bàn tỉnh nói riêng đang bị tụt hậu ngày càng sâu trong cuộc đua hội nhập do năng lực sản xuất kém. Trình độ công nghệ thấp do không có khả năng tài chính để đầu tư công nghệ và trang thiết bị tiên tiến, hiện đại. Chủ CSCNNT qua đào tạo chiếm tỷ lệ rất thấp,trình độ tay nghề công nhân hạn chế do chủ yếu là lao động thủ công, chỉ qua đào tạo nghề ngắn hạn hoặc là lao động chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang. Hầu hết không có quy trình quản lý sản xuất phù hợp do xuất phát điểm thấp, phát triển tự phát và không có nguồn lực thực hiện.
Sản xuất tơ tằm tại cơ sở Nguyễn Văn Huân _Tân Phú
Trong bối cảnh hiện nay, cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu đã tác động rất lớn trên mọi lĩnh vực đời sống và tạo áp lực rất lớn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt, trong đó CSCNNT với đặc thù quy mô nhỏ và siêu nhỏ là đối tượng chịu tác tác động mạnh mẽ nhất. Áp lực đó chính là việc phải gắn mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh với CMCN 4.0 để theo kịp xu thế phát triển, trong khi bản thân CSCNNT còn chưa thích ứng. Điều này đòi hỏi CSCNNT phải chủ động thay đổi.Trên thực tế, trình độ của CSCNNT rất hạn chế, gần80% sử dụng công nghệ sản xuất lạc hậu, việc tiếp cận công nghệ mới có nhiều thách thức. Trong khi đó, với những đòi hỏi về nền tảng của công nghệ số, kết nối thông minh cùng những đổi thay về mặt công nghệ trong cuộc CMCN 4.0, buộc các CSCNNTphải có sự chuyển đổi mạnh mẽ trong đầu tư và sản xuất, kinh doanh.
Hình minh họa
Triển khai Kế hoạch số 3535/KH-UBND ngày 01 tháng 04 năm 2019 của UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Kế hoạch Khuyến công tỉnh Đồng Nai năm 2019, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển Công nghiệp đã triển khai 06 đề án hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiên tiến cho 06 CSCNNT thuộc các lĩnh vực dệt may, chế biến nông sản - thực phẩm, đồ gỗ nội thất, đạt 100% kế hoạch đề ra, với tổng kinh phí hỗ trợ là 1,5 tỷ đồng.Các CSCNNT được hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiếnvào sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp gồm:(1) Lĩnh vực dệt may: Công ty TNHH Trang Nguyễn ViNa (Tp Long Khánh), Công ty TNHH MTV Đức Lâm (huyện Cẩm Mỹ); (2) Lĩnh vực chế biến nông sản – thực phẩm: Công ty TNHH Ba Sương Thống Nhất (huyện Thống Nhất), cơ sở Long Phượng (huyện Nhơn Trạch); (3) Lĩnh vực gỗ nội thất: Công ty TNHH Phước Thịnh (Tp Long Khánh), cơ sở Mộc An (huyện Tân Phú).
Trước đây, công nghệ là điểm yếu của CSCNNT do nguồn lực hạn chế, không có khả năng đầu tư vào công nghệ, thiết bị hiện đại.Tuy nhiên, dưới áp lực của xu hướng thị trường, các CSCNNT đã có những chuyển biến tích cực để dần thích nghi với môi trường kinh doanh mà công nghệ số hóa ngày càng chiếm lĩnh. Đổi mới công nghệ giúp CSCNNTcó cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nướcnhưng cũng đồng nghĩa là các CSCNNT phải tuân thủ các cam kết về chất lượng hàng hóa, dịch vụ, các giá trị mà doanh nghiệp đặt ra như trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường.
Để chính sách khuyến công đạt được mục tiêu theo Nghị định số 45/2012/NĐ-CP ngày 21 tháng 05 năm 2012 của Chính phủ là hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp một cách bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, thực hiện có hiệu quả lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế, các CSCNNT được lựa chọn hỗ trợ trong năm 2019 là những đơn vị chấp hành tốt quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ngoài khu, cụm công nghiệp. Máy móc, thiết bị hỗ trợ có công nghệ tiên tiến, được điều khiển tự động thông qua lập trình trên máy tính, có thể giao tiếp từ xa qua thiết bị di động giúp CSCNNT chủ động hơn trong quản lý, vận hành như: máy may lập trình, máy dệt đồ lót, đồ thể thao tự động, thiết bị cấp nhiệt hệ thống sấy điều khiển vi tính, máy phân loại màu nông sản dạng hạt, máy khắc gỗ CNC.Các CSCNNT cho biết máy móc, thiết bị tiên tiến sau khi đầu tư đã giúp cơ sở tăng năng suất từ 1,5 lần, tùy theo ngành nghề có thể thay thế cho 5-6 lao động thủ công, đặc biệt là máy phân loại màu có thể thay thế cho 25-30 lao động thủ công.
So với những năm trước, nội dung hoạt động khuyến công về hỗ trợứng dụng máy móc thiết bị tiên tiếnđã đi vào chiều sâu và mang lại những kết quả tích cực, có tác động rõ rệt trong cộng đồng CSCNNT trên địa bàn tỉnh. Nếu như trước đây CSCNNT chỉ dám đầu tư theo theo kiểu “liệu cơm gắp mắm” thì nay được sự hỗ trợ từ chương trình khuyến công, các CSCNNT đã mạnh dạn đầu tư hẳn máy móc thiết bị tiên tiến, hiện đại. Song song với đầu tư đổi mới công nghệ, CSCNNT cũng chủ động nâng cao trình độ quản lý và áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến.Đồng hành cùng CSCNNT, trong những năm tới Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển Công nghiệp sẽ tập trung xây dựng những đề án khuyến công điểm với nhiều nội dung hỗ trợ cho các CSCNNT thuộc những ngành công nghiệp mũi nhọn, công nghiệp chủ lực của tỉnh, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong đó, nội dung hỗ trợứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vẫn sẽ là nội dung trọng tâm để giúp CSCNNT tận dụng được những cơ hội từ CMCN 4.0. /.
