hời gian gian qua, cùng với các hoạt động của chương trình khuyến công đang triển khai trên địa bàn tỉnh, nhiều cơ sở công nghiệp nông thôn (CSCNNT) đã đầu tư công nghệ chế biến tiên tiến vào sản xuất tạo ra những sản phẩm có chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường… từ đó không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động, mang lại giá trị kinh tế cho CSCNNT mà còn nâng cao giá trị nông sản địa phương. Theo số liệu thống kê năm 2023 trên địa bàn tỉnh có 1.345 CSCNNT hoạt động nghành nghề chế biến nông sản, thực phẩm với tổng giá trị sản xuất công nghiệp khoảng 16.800 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho gần 8.000 lao động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương các huyện, thành phố trong tỉnh. Để CSCNNT phát triển ổn định, bắt nhịp xu thế thị trường, chính quyền các huyện, thành phố đã tích cực hỗ trợ các CSCNNT tổ chức hoạt động đảm bảo đúng quy định của pháp luật, làm tốt công tác về phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường.… Cùng với đó, phối hợp ngành công thương triển khai chương trình khuyến công hỗ trợ CSCNNT phát triển liên kết sản xuất, đầu tư công nghệ để tạo ra sản phẩm đạt các tiêu chuẩn chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường, nâng cao sức cạnh tranh. 
Theo ông Lê Lộc Quân, chủ Hộ kinh doanh Quân Phát tại xã Hưng Lộc huyện Thống Nhất, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm mật ong, đa dạng về xuất xứ, mùi vị, giá cả và kèm theo đó là những lời quảng cáo hấp dẫn dù  nhiều thông tin chưa có cơ sở để kiểm chứng. Chính vì thế, khi mua hoặc sử dụng mật ong, điều người tiêu dùng lo ngại nhất chính là chất lượng và theo tâm lý số đông thì người tiêu dùng sẽ ưu tiên lựa chọn loại mật ong từ những nhà cung cấp có thương hiệu được nhiều người tin dùng. Điều này thật sự gây khó khăn cho các cơ sở sản xuất mật ong qui mô nhỏ khi thương hiệu vẫn còn yếu thế.
Năm 2017, ông Quân may mắn được mời tham gia hội thảo tập huấn nâng cao kiến khức và cải thiện chất lượng mật ong Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường Chấu Âu. Hội thảo này nằm trong chương trình Dự án hỗ trợ chính sách thương mại về đầu tư của châu Âu (EU-Mutrap)  giúp các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp cận những thông tin thị trường, cập nhật những kiến thức về an toàn thực phẩm đối với trái câu, rau quả, hải sản và mật ong. Theo các chuyên gia, mật ong có hàm lượng nước lớn hơn 19% có khả năng lên men và mất đi độ tươi ngon, mật ong có chứa tỷ lệ nước thấp hơn 19% được xem là mật ong có chất lượng tốt. Hơn nữa, với mật ong thô, chưa trải qua quá trình tiệt trùng, thường có chứa nấm men. Mật ong có tỷ lệ nước cao, khả năng nấm lên men sẽ cao hơn, tạo nên vị chua ở mật và làm giảm chất lượng của mật ong. Mật ong chứa hàm lượng nước thấp chỉ 14% được cho là hàng “có giá” hơn. Mật ong chứa lượng nước quá 20% không được khuyên dùng để chế biến rượu mật ong (một loại thức uống có cồn làm từ mật ong lên men và nước). Bên cạnh nước, Hydroxymethylfurfural (HMF) là một hoạt chất sản sinh từ fructose (loại đường có tỷ lệ cao nhất trong mật ong), được hình thành dần trong quá trình lưu trữ và sản sinh rất nhanh khi mật ong bị làm nóng. Khi mua bán mật ong với số lượng lớn như xuất khẩu, lượng HMF thường được yêu cầu phải dưới 10mg/kg hoặc 15mg/kg để người mua kinh doanh có thể bảo quản mật thêm một thời gian trước khi sản phẩm được mua bởi các khách hàng. Việc khống chế tỷ lệ nước và hàm lượng HMF được thực hiện bởi hệ thống thiết bị cơ khí phức tạp với chi phí đầu tư khá lớn không phải cơ sở sản xuất mật ong nào cũng có khả năng đầu tư. Trước một thách thức lớn như vậy nhưng với những thông tin, kiến thức lĩnh hội được qua tập huấn từ chương trình dự án EU-Mutrap, ông Quân nhận ra rằng để tồn tại và phát triển cần phải nhanh chóng đầu tư công nghệ chế biến phù hợp để gia tăng giá trị thương phẩm cho sản phẩm của cơ sở nếu như muốn thương hiệu mật ong Quân Phát đi xa hơn nữa.

Đoàn thẩm định Ứng dung máy thiết bị tại CS Ong mật Quân Phát

Qua tìm hiểu và tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất chế biến mật ong xuất khẩu, từ cuối năm 2023 Hộ kinh doanh Quân Phát bắt đầu triển khai đầu tư các thiết bị tinh chế mật ong và hoàn thành lắp đặt, vận hành thương mại từ quý 2 năm 2024. Với dự án đầu tư này, hộ kinh doanh Quân Phát được UBND huyện Thống Nhất lựa chọn tham gia đề án ứng dụng máy móc tiên tiến và đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Kế hoạch số 195/KH-UBND ngày 4/6/2024. Dự kiến chưng trình khuyến công sẽ hỗ trợ Hộ kinh doanh Quân Phát đầu tư hệ thống máy tách thủy phần mật ong, máy quay mật, máy sấy lồng quay, thiết bị tinh lọc với công suất xử lý khoảng 120 lít mật/lần. Kinh phí đầu tư là 572 triệu đồng, trong đó kinh phí khuyến công địa phương hỗ trợ 371 triệu đồng, phần kinh phí đối ứng còn lại do cơ sở chịu trách nhiệm. Theo kế hoạch, đề án sẽ sớm hoàn thành và tiến hành nghiệm thu chậm nhất là tháng 9/2024.
Ông Lê Lộc Quân, chủ Hộ kinh doanh Quân Phát cho biết, tính ưu việt của thiết bị mới đầu tư chính là tạo ra sản phẩm mật ong có gía trị dinh dưỡng cao, an toàn vệ sinh thực phẩm và tốt cho sức khoẻ người sử dụng, thời gian tồn trữ dài và đảm bảo được chất lượng trong quá trình lưu thông trên thị trường. Giá thành sản phẩm sau chế biến cũng hợp lý, có thể cạnh tranh với các thương hiệu lớn hiện có trên thị trường. Cũng theo ông Quân, đến thời điểm này, Hộ kinh doanh Quân Phát đã có đầy đủ các chứng nhận cơ sở đủ điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và môi trường. Để thu hút người tiêu dùng, cơ sở đã thiết kế hình ảnh bao bì mới để chính thức đưa ra thị trường sản phẩm mật ong tinh luyện, mật ong ly tâm, rượu mật ong mang nhãn hiệu Quân Phát. Dù rất nỗ lực nhưng do thương hiệu sản phẩm chưa thật sự mạnh nên sản lượng tiêu thụ vẫn chưa tương xứng với tiềm năng hiện có của cơ sở. Vì vậy, ngoài sự nỗ lực ứng dụng công nghệ, tuân thủ sản xuất theo quy trình chặt chẽ để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, Hộ kinh doanh Quân Phát mong muốn được tham gia nhiều chương trình xúc tiến thương mại, kết nối thị trường để có thể tiếp cận được đối tác, khách hàng, giúp cơ sở mở rộng và phát triển thị trường tiêu thụ không chỉ trong nước mà xa hơn là xuất khẩu trực tiếp sang các nước ở trời Âu./.